Narodowe Czytanie 2022 – Czytanie w altanie – relacja

Po raz kolejny mieszkańcy miasta mogli wziąć udział w widowisku literackim w formie happeningu miejskiego… W tym roku było to CZYTANIE W ALTANIE,  pod patronatem Pary Prezydenckiej i lokalnym honorowym  patronatem Burmistrza Miasta Chrzanowa.  

Oto pełna relacja:

Rok 2022 ogłoszony został Rokiem Romantyzmu Polskiego. Powodem jest dwusetna rocznica wydania “Ballad i romansów” Adama Mickiewicza, które ukazały się w 1822r. Tomik ten otwarł nową epokę w historii literatury, zwaną Romantyzmem. Otworzył ją na wpływy i motywy ludowe i był zarazem nowym spojrzeniem na świat, w którym wiara, czucie i intuicja otwierały nowe możliwości poznawania, dodawały tajemniczości otaczającej rzeczywistości i sprawiały, że to co trywialne, stawało się wyjątkowe i niezwykłe.

W sobotnie przedpołudnie zanurzyliśmy się w magiczny świat romantycznych kochanków, duchów, zjaw i leśnych dziewic. Uwierzylismy, że miłość silniejsza jest niż śmierć, a w krajobrazie, nad brzegiem jeziora, tam przy modrzewiu, to nie gra światła i cienia, ale tragiczna para, której nie dane było złączyć się za życia.

Jakaż inna więc mogłaby być lektura tej edycji NARODOWEGO CZYTANIA jak nie … BALLADY I ROMANSE?

Czytali mieszkańcy naszego miasta i powiatu, od lat związani z samorządem, lokalnym i wojewódzkim, szeroko rozumianą kulturą, sztuką, muzyką, poezją, czytelnictwem, a także edukacją, działalnością wychowawczą, dziennikarstwem. Wszyscy na co dzień w różnym zakresie pracują słowem, wyrażanym mową i na piśmie. W pracy, komunikowaniu się między ludźmi, w upowszechnianiu kultury i sztuki. Kreują i dbają o piękno i kulturę słowa.

Lista czytających:

1. Robert Maciaszek / Burmistrz Miasta Chrzanowa
2. Krzysztof Kasperek /  Przewodniczący Rady Miejskiej w Chrzanowie
3. Krzysztof Zubik / Przew. Komisji Edukacji, Kultury, Sportu oraz Zdrowia i Pomocy Społecznej
4. Adam Potocki / Członek Zarządu Powiatu, Dyrektor Trzebińskiego Centrum Kultury w Trzebini
5. Rafał Kosowski / Radny Województwa Małopolskiego
6. Kamil Bogusz /  Dyrektor Muzeum im. I. i M. Mazarakich w Chrzanowie
7. Zbigniew Klatka / Dyrektor Teatru Ludowego Tradycja w Okleśnej
8. Rafał Sadowski  / aktor, Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie
9. Gustaw Czerwik / literat,  Akademia Słowa, DKK – Dyskusyjny Klub Książki/ MBP Chrzanów
10. Adam Kasperkiewicz / UTW Chrzanów
11. Piotr Kłeczek / chrzanowski bard
12. Maciek Nowak / zespół Eder
13. Antoni Dobrowolski / poeta chrzanowski
14. Bartosz Talowski  / absolwent I LO w Chrzanowie
15. Szymon Jochimczyk – uczeń I LO w Chrzanowie

1. Jolanta Zubik / Zastępca Burmistrza Miasta Chrzanowa
2. Bożena Bierca / Dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego im. S. Staszica w Chrzanowie
3. Anna Kulczyk / Dyrektor LO dla Pracujących w Chrzanowie
4. Lucyna Kozub / Prezes Stowarzyszenia Uniwersytet Trzeciego Wieku w Chrzanowie
5. Bogumiła Boho / Dyrektor SP nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. A. Mickiewicza w Chrzanowie
6. Olga Nowicka / kierownik Działu Promocji Biblioteki i Upowszechniania Czytelnictwa / MBP Chrzanów, 
7. Olga Piotrowska / I LO Chrzanów
8. Grażyna Kaim / Red. Naczelna Tygodnika Ziemi Chrzanowskiej „Przełom”
9. Jolanta Kupiec / Grupa Twórcza Cumulus / MOKSiR Chrzanów
10. Maryla Kramarczyk / Zespół Senior Singers
11. Teresa Bigaj / słuchaczka Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Chrzanowie
12. Katarzyna Miarczyńska / poetka chrzanowska
13. Danuta Jakubowska / DKK – Dyskusyjny Klub Książki / MBP Chrzanów
14. Wanda Potoczek / DKK- Dyskusyjny Klub Książki / MBP Chrzanów
15. Agnieszka Bachtenko – nauczyciel nauczania początkowego, czytelniczka chrzanowskiej biblioteki
16. Patrycja Klimek – uczennica I LO w Chrzanowie

Przybliżyli najpiękniejsze słowa zapisane w Balladach i romansach  naszego wieszcza, Adama Mickiewicza, zasiadając w wygodnych fotelach –  w romantycznej altanie, w której pamiątkową pieczęcią Narodowego Czytania można było opatrzeć prywatne egzemplarze Ballad i romansów lub pozyskać pamiątkową kartę z pieczęcią.

Nasz wieszcz był w tym dniu razem z nami … odsłonięto podobiznę poety i nagrodzono go oklaskami.  

Gdzieś tam wysoko nad nami…  tak oto przywitał gości Narodowego Czytania…

W A.D. 2022 roku, który to nazwany został przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ROKIEM ROMANTYZMU POLSKIEGO, od mych Ballad i romansów, z tomu Poezyj, którem to równo 200 lat temu popełnił, rad jestem ogromnie, że tym samym zaczyn dałem do rozwoju epoki romantyzmu w kraju mem ojczystym. Zatem i pewność już taką posiadam, iż trud mój pisania na marne nie poszedł i nadal  karmą duchową dla współbraci i współrodaków pozostać zamierza i na literackiej drodze służyć sprawie narodu polskiego wciąż będzie.

Czytelnikom chrzanowskiej Książnicy, mieszkańcom miasta Chrzanowa, a i gościom co Narodowe Czytanie obecnością swą naznaczyli, przez co przyjaciółmi memi się stając – na pamiątkę tych literackich chwil szczęśliwych 14 Ballad i romansów we władanie Wasze dziś  oddaję. Jest myślą moją, aby okazyja ta w pamięci Waszej pozostała. Cieszmy się więc i radujmy – poetyckim nastrojom wespół się oddając i na Narodowe Czytanie… w altanie… zapraszając.  Niech więc wybrzmi ma poezja i w klimat romantyzmu Szanownych Państwa wprowadzi…

Czytane teksty przeplatane były ciekawostkami-dygresyjkami. Oto kilka z nich…

[…] Sam Mickiewicz twierdził, jakoby „pierwszy człowiek, któremu podobały się te poezje, był drukujący je zecer, nazywał się Bończyk” i że „służący i pokojowe kupowali [tomik] najwięcej”. Po kilku latach, już z perspektywy wydania kolejnych tomów poety, jego zagorzały krytyk, Kajetan Koźmian, potwierdzał, że „niesforny zapał” Mickiewicza „rozdmuchały litewskie pomywaczki”.  I może tak było… pewne jest, że nowa ta oto poezja miała wyrastać z „ducha ludu”, a poeta miał być dla tegoż ludu „śpiewakiem”…

 […] Kto jak kto ale Mickiewicz wiedział jak wzbudzić zainteresowanie. Zaczął od reklamy. Zanim cykl 14 ballad ujrzał światło dzienne, Dziennik Wileński opublikował „Świteziankę” z zapowiedzią całego zbioru „Ballad i Romansów”. Z niecierpliwością czekano  na niewielki tomik z Drukarni Józefa Zawadzkiego, ozdobiony klasycystyczno-sentymentalnymi rysunkami…

 […] Jeszcze przed drukiem Ballad i romansów  wrzało… mówiono: Adam ogłasza prenumeratę na swoje dzieło, ale  jeszcze nie publicznie, nie wszyscy o tym wiedzą i do pewnego czasu wiedzieć o tym nie będą… Tak Mickiewiczowi udało się wytworzyć aurę tajemniczości.

 […] Do pierwszego wydania poezji zawierającego „Ballady i romanse” dołączono spis prenumeratorów. Listę 124 nazwisk otwierał Antoniewicz Michał… Do rekordzistów, którzy zapłacili za pięć tomów należeli: Joachim Lelewel, książę Adam Czartoryski oraz Michał Wereszczaka – brat Maryli, ukochanej wieszcza.

 […] A i tak się zdarzyło… Kiedy Mickiewicz zjawił się w Drukarni Zawadzkiego i zaoferował mu  kupno rękopisu na „wieczystą własność”, ten nie zgodził się z obawy przed fiaskiem przedsięwzięcia. Tomik spotkał się tymczasem z dobrym przyjęciem: prędko rozkupiono wszystkie 500 egzemplarzy i już po roku, w tajemnicy przed cenzurą, powtórzono edycję w dwukrotnie większym nakładzie. Tym razem to wydawca zaczął zabiegać o odkupienie praw do dzieła, Mickiewicz jednak odmówił („nie zgodziłem się, bo nie lubiłem Zawadzkiego”). Tomik doczekał się entuzjastycznej opinii w stołecznej „Wandzie” (1822), pochlebne opinie o jego przyjęciu dochodziły nie tylko z Warszawy, lecz także z Pragi i Petersburga, dokąd zawieźli go przyjaciele poety…

 […] Wyjście tomiku obudziło ciekawość – informował Czeczot. Ze względów finansowych nie każdy mógł sobie pozwolić na luksus prenumeraty. Sam kompozytor Fryderyk Chopin i jego siostry głośno odczytywali, dyskutowali, a nawet inscenizowali „Ballady i romanse”, a ich wielbicielką była także kucharka Chopina, która wchłaniała razem z zapachem przyrządzanych potraw echa dysput i lektur hałaśliwego otoczenia.

 CZYTANIE W ALTANIE zakończył donośny głos wieszcza, który takie oto słowa pożegnania skierował do chrzanowian:

Pragnąc prawdę powiedzieć i tylko prawdę… wrażeń cudownych moc przeżywałem słuchając interpretacyj Ballad mych i romansów. Cóż rzec więc mogę…Szacunek oddaję dla odważnych i znakomitych czytających, którzy poetyckość utworów przekazali, a jedność narracji i komentarza znakomitą też całość wytworzyła.

Pewien zatem jestem, że „czuły słuchacz”  romantycznemu nastrojowi się oddał i przeniósł się
w czasy me współczesne, gdzie pierwogłos echem romantyzmu wybrzmiewał. Dla mnie poety wychowanym na Horacym – zaklęty to cud poezji, kiedy czytelnik przed słowem olśniony staje. Księgi nie lubią nieszczęśliwych, nawet te, które o nieszczęściu mówią, a ja szczęście dzisiaj tu widziałem, przez co rad  wielce jestem.

Żegnam się z Wami, choć duch mój i słowo pozostaje tu nieopodal  – przy imienia mego – ul. Mickiewicza, która do Rynku Chrzanowskiego biegnie, jak i  Szkole Podstawowej nr 1, co imię me również przybrała i młodzież swą kształci pod patronem moim. W zdrowiu i literaturze pozostajcie chrzanowianie mili.

Oddany Wam i Wasz na wieki – Adam Mickiewicz

Kolejna edycja za rok!