55. rocznica śmierci Witolda Gombrowicza

Witold Gombrowicz urodził się 4 sierpnia 1904 roku w Małoszycach.
Polski pisarz i dramaturg. Jego twórczość charakteryzuje się głęboką analizą psychologiczną, wyczuciem paradoksu i absurdu oraz antynacjonalistycznego posmaku.

W 1937 Gombrowicz wydał swoją pierwszą powieść – Ferdydurkę, w której poruszył takie tematy jak problemy niedojrzałości i miłości, krytyczne spojrzenie na role klasowe w polskim społeczeństwie i kulturze oraz kształtowanie się tożsamości
w interakcjach z innymi. Powieść spotkała się z ostrą krytyką. Podzieliła czytelników na wyznawców oraz wrogów Gombrowicza. Książkę m.in. docenili Zofia Nałkowska, i Bruno Schulz.

„Od dawna odwykliśmy w naszej literaturze od zjawisk tak wstrząsających, od wyładowań tej miary, co powieść Witolda Gombrowicza „Ferdydurke”. Mamy tu do czynienia z niezwykłą manifestacją talentu pisarskiego, z nową i rewolucyjną formą
i metodą powieści i w końcu z fundamentalnym odkryciem, z aneksją nowej dziedziny zjawisk duchownych, dziedziny bezpańskiej i niczyjej, na której dotychczas hulał tylko nieodpowiedzialny żart, kalambur i nonsens.” – tak pisał w swojej recenzji Bruno Schulz.

Miesiąc przed wybuchem II wojny światowej Gombrowicz popłynął do Argentyny, gdzie spędził czas wojny.
Jego przedwojenne książki w Polsce uległy zapomnieniu, a za granicą przez długi czas nie mógł zdobyć uznania.
Jan Kott na łamach „Rzeczypospolitej” napisał:
„Gombrowicz przez wiele lat, niemal do końca argentyńskiej migracji, żył a granicy ubóstwa. Miał swój własny stolik w jakiejś podrzędnej kawiarni w Buenos Aires, grał tam w szachy z młodymi przyjaciółmi, z których żaden wtedy jeszcze nie był pisarzem. Strona po stronie, zdanie po zdaniu, tłumaczył wtedy „Ferdydurke” na hiszpański. Od wyjazdu do Argentyny żadna z jego książek nie ukazała się w Polsce. „Iwona…” nie została nigdy zagrana. Minęło wiele lat zanim jego nazwisko zaczęło być głośne na świecie.”

Międzynarodową sławę Gombrowicz zyskał dopiero w latach sześćdziesiątych. To wtedy ukazały się paryskie wydania jego dwóch powieści – „Pornografii” i „Kosmosu”, które wielu literaturoznawców uznaje za najwybitniejsze dzieła pisarza.

Zmarł 24 lipca 1969 we francuskiej miejscowości Vence.

Witolda Gombrowicza z pewnością można zaliczyć do grona wyjątkowych pisarzy w dziejach literatury, ze względu na jego filozofię, sposób w jaki konstruował teksty. Niestrudzenie wadził się z polską tradycją i historią. Jednak ten spór był zaledwie punktem wyjścia do tworzenia tekstów zakorzenionych w tradycji i historii.