Powstanie Warszawskie
Powstanie Warszawskie to największa akcja zbrojna zorganizowana przez podziemie przeciwko niemieckiemu okupantowi
w Europie i jednocześnie jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w polskiej historii.
Pierwotnie planowane na kilka dni, w rzeczywistości trwało 63 dni.
Celem Powstania było wyzwolenie Warszawy spod brutalnej ręki niemieckiego okupanta.
Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944, o godz. 17:00 tzw. „Godzinie W”.
1 sierpnia o godz. 17:00 jednostki Okręgu Warszawskiego AK razem z oddziałami dyspozycyjnymi KG AK zaatakowały niemieckie obiekty we wszystkich dzielnicach okupowanej stolicy.
Pierwsze powstańcze strzały padły jednak już przed godz. 14 na Żoliborzu, gdzie żołnierze drużyny Zdzisława Sierpińskiego, którzy transportowali broń dla oddziału zgrupowania „Żniwiarz” wdali się w potyczkę z niemieckim patrolem.
Polskie natarcie w dużej mierze zakończyło się niepowodzeniem. Udało się zdobyć kilka strategicznych punktów
w Warszawie, m.in. najwyższy budynek w mieście, czyli gmach „Prudentialu”.
Pomimo niepowodzeń wojsk polskich, udało się wzbudzić nadzieje w sercach Warszawiaków, którzy z entuzjazmem zaczęli budować barykady i umocnienia zdobytych przez powstańców pozycji.
Kanały w trakcie Powstania były kluczowe dla łączności oraz transportu broni, amunicji i środków opatrunkowych.
W pewnym momencie zaczęły służyć jako jedyna droga ucieczki ewakuacji rannych. Istniało kilka tras kanałowych łączących dzielnice miasta, trasy te liczyły ok. 25 kilometrów.
Podróż kanałami była ekstremalnie trudna ze względu na panującą tam ciemność oraz wrzucane do kanałów przez Niemców granaty i chemikalia.
W Powstaniu brało udział wiele dzieci, trudno natomiast ustalić ich dokładną liczbę. Najmłodsi pomagali w budowaniu barykad, roznosili powstańczą prasę, listy.
Dowódca AK – generał Tadeusz „Bór” Komorowski zdecydował o kapitulacji powstania końcem września.
W nocy z 2 na 3 października w Ożarowie podpisano układ o zaprzestaniu działań wojennych. Warszawę mieli opuścić wszyscy Powstańcy, a ci którzy zdecydowali się zostać mają się oddać do niewoli niemieckiej, z uznaniem ich praw kombatanckich.
Dowództwo Armii Krajowej zakładało, że Armia Czerwona ze względów strategicznych będzie chciała szybko zająć Warszawę. Myślano, że kilkudniowe walki z wojskami niemieckimi zostaną zakończone przez wejście do miasta wojsk sowieckich.
W czasie trwających 63 dni walk w Warszawie zginęło ok. 18 tyś. powstańców, 25 tyś. zostało rannych. Największe straty były jednak po stronie cywilnej, wynosiły ok 180 tyś. zabitych, a 500 tyś. zostało wypędzonych z miasta, które po powstaniu zostało niemal całkowicie zburzone.