Po wakacyjnej przerwie działamy dalej w ramach projektu „Tak blisko – cztery kroki do Alei Henryka”. We wtorek 18 września w Bibliotece odbyły się warsztaty z młodzieżą chrzanowskich szkół ponadpodstawowych (ILO oraz IILO). W spotkaniu wzięło udział 15 uczestników, obecni byli także nauczyciele (opiekunowie uczniów) oraz Burmistrz Chrzanowa. Warsztaty przygotowali i przeprowadzili przedstawiciele Centrum Doradztwa Strategicznego z Krakowa, a dodatkowym wsparciem byli architekci P.A. NOVA. Spotkanie otwarła prezentacja, podczas której wytłumaczono kluczowe kwestie dotyczące rewitalizacji i partycypacji społecznej, przypomniano historię Alei Henryka, a także przedstawiono ciekawe przykłady ożywiania ulic w innych polskich miastach. Uczestnicy dowiedzieli się m.in. czym jest 5 sfer rewitalizacji, woonerf, parklet. Mieli również okazję wybrać się na spacer po wirtualnym modelu 3d Alei Henryka (film przygotowany przez architektów) i usłyszeć o procesie przygotowania takiego modelu. Licealiści podzielili się swoimi skojarzeniami, opiniami i potrzebami dotyczącymi Alei Henryka. Aleja to szlak komunikacyjnych, kiedy uczniowie idą do szkoły albo na Rynek. Bywa także miejscem na spacery oraz spotkania w kawiarni. Uczestnicy częściej odwiedzaliby Aleją, gdyby było tam więcej miejsc do spędzania czasu wolnego np. kawiarni, nietypowych punktów gastronomicznych, zaaranżowanych stref zielonych – skwery z leżakami, mikroparki. Przyciągające byłyby też wydarzenia takie jak: koncerty/muzyka na żywo, kino lub kino plenerowe.
Zdjęcie 1. Skojarzenia uczestników z Aleją Henryka - zapis na flipcharcie

Następnie uczestnicy podzieleni na mniejsze grupy opracowywali projekty zagospodarowania Alei Henryka, wykorzystując m.in. makietę 3d, mapę, internetową platformę do projektowania ulic (Streetmix). W ten sposób przygotowano rozwiązania dla następujących zagadnień: Komunikacja i przestrzeń przy ulicy, Przestrzeń dla młodych/ rekreacja na Alei Henryka, Zieleń i mała architektura.
Temat: Przestrzeń dla młodych / rekreacja na Alei Henryka
Uczniowie pracowali z wykorzystanie makiety 3D nanosząc na nią swoje pomysły w postaci obrazków oraz haseł.
Dla odcinka między ul. Mickiewicza a ul. Słowackiego zaproponowano:
– zazielenienie ulicy poprzez zieleń na kamienicach – bluszcz oraz rezygnację z jednego/dwóch miejsc parkingowych na rzecz roślin w dużych donicach;
– otwarcie wejścia do parku (brama obok dawnej Komendy Policji) i uatrakcyjnienie tej przestrzeni (wejściowej) graffiti 3d na jezdni/chodniku w artystycznie ciekawej formie, niekoniecznie powiązanej z Chrzanowem/historią;
– większa przejrzystość ogrodzenia przy Domu Urbańczyka – lub otwarcie ogrodu od innej strony jako przestrzeni publicznej, dostępnej.

Zdjęcie 2. Makieta z propozycjami uczniów - rozwiązania dot. rekreacji na Alei Henryka

Dla odcinka między ul. Sądową/Słowackiego a ul. Grunwaldzką zgłoszono:

        usytuowanie w okolicy UM ławeczki z siedzącą na niej rzeźbą postaci, np. Henrykiem Loewenfeldem albo jakąś inną postacią – pojawiły się pomysły że ciekawa byłaby nie jakaś postać historyczna, a postać z bajki/kreskówki/ktoś wzbudzający uśmiech/zabawny;

        kolejne miejsce wskazane pod ewentualne graffiti 3d/cytaty wypisane na jezdni;

        murale lub zamiast muralów – formy wizualizacji 3d – wyświetlanych na ścianach bocznych wybranych budynków w tej części Alei;

        usytuowanie na tym odcinku ławeczek z mikro-biblioteką (regał z możliwością wymiany książek) – również takie ławki czytelnicze mogłyby mieć adekwatną/ciekawą formę np. otwartej książki na której się siada;

        uruchomienie kina w budynku narożnym (skrzyżowanie z ul. Grunwaldzką);

        stojaki na rowery w tej części Alei.

Zdjęcie 3. Pomysłu uczestników naniesione na makietę
Zdjęcie 4. Propozycja uczestników - ławka w kształcie książki

Dla odcinka między ul. Grunwaldzką a ul. Kopernika zaproponowano:

        stojaki na rowery;

        wymiana zieleni wysokiej (wycinka) na zieleń niską – krzewy, klomby, kwiaty w donicach – żeby było więcej światła, jaśniej i bezpieczniej, drzewa zabierają dużo miejsca i za bardzo zaciemniają przestrzeń (zdaniem młodzieży);

        ławki z wymianą książek pod szkołą – również rozmieszczenie ich w tej części ulicy.

W przypadku odcinka między ul. Kopernika a ul. Focha sugerowano wykorzystanie zielonych skwerów na przestrzeń do wypoczynku, w której znajdą się leżaki, krzewy/drzewa poprzycinane w ciekawe kształty (np. skwer zwierząt – roślinnych w kształtach zwierząt), a także plac zabaw dla dzieci – z dużą ilością roślin i zieleni.

Z kolei dla przestrzeni między ul. Kochanowskiego a ul. Sienną uczniowie zaproponowali utworzenie parkingu centralnego dla przyjeżdżających w okolice Alei Henryka, to w tym miejscu należałoby zostawiać samochodów, a dzięki temu można by zrezygnować z dużej części miejsc parkingowych obecnie mieszczących się na Alei.

Zgłoszono też pomysły dotyczące całej Alei na wprowadzenie wydarzeń, które zachęcałyby do korzystania z tej przestrzeni: imprezy plenerowe np. karaoke, kino plenerowe, festiwal lemoniady oraz tzw. „dni deptakowe” polegające na czasowym wyłączeniu ulicy z ruchu samochodowego, Aleja stawałaby się na dzień/kilka dni deptakiem wyłącznie do spacerowania i jazdy na rowerze.

Temat: Komunikacja i przestrzeń przy ulicy (Streetmix)

Uczniowie, którzy do przedstawienia swoich pomysłów używali platformy do projektowania ulic – Streetmix, otrzymali wymiary przekrojów poprzecznych alei Henryka dla sześciu miejsc. Na początku uczniowie opracowywali indywidualnie swoje propozycje dla wybranych miejsc (wybrali punkty 3, 5 i 6), kolejno pracowali zespołowo, aby przygotować wspólną propozycję dla kolejnego miejsca (punkt 2). W rezultacie powstały 4 projekty zagospodarowania różnych części Alei.

Grafika 1. Materiał dla uczestników - informacje dot. przekrojów poprzecznych dla wybranych punktów Alei

Uczestnicy w swoich projektach zwracali uwagę na potrzeby różnych użytkowników ruchu – rowerzystów, pieszych, spacerujących, parkujących i dla każdego z nich starali się wygospodarować przestrzeń, próbując zachować proporcje, tak by uniknąć dominacji samochodów. Dlatego proponowano zarówno szerokie chodniki z ławkami, jaki i drogi rowerowe czy pasy do parkowania, przy jednoczesnym utrzymaniu ruchu samochodowego. W pracach przewidziano także odpowiednie oświetlenie przestrzeni, aby użytkownicy Alei czuli się bezpiecznie i mogli z niej korzystać także wieczorami. Za ważny element uznano zieleń – zdecydowano się na zachowanie istniejących drzew i uzupełnienie ich o dodatkowe elementy, m.in. trawiaste pasy zieleni, donice z kwiatami, parklety. 

Zdjęcie 5. Prezentacja projektów przygotowanych za pomocą platformy Streetmix
Zdjęcie 6. Prezentacja projektów przygotowanych za pomocą platformy Streetmix

Szczegółowe rozwiązania zaproponowane w projekcie dla punktu 2 (początkowa część Alei – przestrzeń między terenem Muzeum Dom Urbańczyka a budynkiem znajdującym się po drugiej stronie ulicy) były następujące:

–    szerokie chodniki po obu stronach ulicy, po których można komfortowo spacerować, dostosowane do osób z trudnościami w przemieszczaniu się;-
–    latarnia – oświetlenie przestrzeni, a tym samym zadbanie o bezpieczeństwo pieszych;

–    jeden pas ruchu (ruch jednokierunkowy);
–    pas do parkowania równoległego oddzielony od chodnika pasem zieleni;
–    miejsce do odpoczynku i spotkania – ławka w sąsiedztwie Muzeum. Uczestnicy sygnalizowali, że rozważali też poszerzenie chodnika po stronie Domu Urbańczyka, gdyby istniała możliwość likwidacji płotu bądź zwiększanie dostępność do terenu zielonego przy muzeum (np. dodatkowe bramy, zmiana płotu na bardziej przezierny i zachęcający do wejścia do ogrodu) – wówczas tam powinny znajdować się ławeczki i strefa odpoczynku.  

Grafika 2. Wspólny projekt dla punktu 2 przygotowany za pomocą platformy Streetmix
Grafika 3. Rozwiązania zaproponowane w projekcie indywidualnym dla punktu 5 (przestrzeń między budynkiem, w którym znajduje się sklep Biedronka a budynkiem mieszkalnym po drugiej stronie ulicy)
Grafika 4. Rozwiązania zaproponowane w projekcie indywidualnym dla punktu 6 (w głębi Alei, ok. nr 46, przestrzeń między budynkiem mieszkalnym a zielonym skwerem pod drugiej stronie ulicy)
Grafika 5. Rozwiązania zaproponowane w projekcie indywidualnym dla punktu 3 (przestrzeń między Urzędem Miasta a budynkiem znajdującym się po drugiej stronie ulicy)

Temat: Zieleń i mała architektura

Uczniowie w tej grupie na początku pracowali w podzespołach, koncentrując się na wybranych fragmentach Alei, a następnie połączyli siły, aby utworzyć jedną wspólną propozycję zagospodarowania Alei. Korzystano z uproszczonej mapy Alei nanosząc na nią hasła, obrazki i zdjęcia (forma kolażu).

Projektując rozwiązania w zakresie małej architektury, uczestnicy wskazali na następujące założenie generalne dla Alei:

        wprowadzenie stref różnicujących charakter ulicy: strefa „sztuka” – odcinek między ul. Mickiewicza a ul. Słowackiego i strefa „relaks” na odcinku od ul. Piłsudskiego do ul. Paderewskiego;

        wprowadzenie oświetlenia różnego typu: od tradycyjnych lamp doświetlających z góry po oświetlenie z dołu (w ulicy) oraz doświetlenie detali architektury budynków – elewacje frontowe. Uzupełnione o oświetlenie dolne pni starych drzew – pokazanie zieleni jako elementu zdobiącego ulicę. Wszystkie działania związane z oświetleniem przyczynią się także do poprawy bezpieczeństwa w tej części miasta – osoby korzystające z Alei wieczorem potrzebują czuć się bezpiecznie poprzez poprawę widoczności;

        wolny dostęp do wi-fi na całej długości Alei;

        ławka z „Henryczkiem” – w strefie relaksu zaaranżowanie ławki z postacią patrona ulicy, na której można usiąść, zrobić sobie zdjęcie;

        dla niektórych miejsc (historyczne budynki, zaaranżowane ławki z zielenią) utworzenie geofiltrów na Snapchata lub zamieszczenie w przestrzeni naklejek z QR kodami;

        rezygnacja z organizacji koncertów i innych głośnych/muzycznych wydarzeń  (powinny odbywać się na Rynku).

Zdjęcie 7. Efekt pracy grupy - rozwiązania zaproponowane przez uczniów w zakresie zieleni i małej architektury

Dla odcinka między ul. Mickiewicza a ul. Słowackiego zaproponowano (strefa sztuki):

        aranżacja nowego wejścia do parku (przebicie muru);

        WC w okolicy nowego wejścia do parku;

        poidełko dla ludzi oraz poidełko dla psów;

        psia toaleta oraz miejsce z workami na pisie odchody i koszami do ich wyrzucania;

        aranżacja murali na ścianach domów – stałych bądź czasowych wyświetlanych z rzutników.

Dla odcinka między ul. Słowackiego a ul. Piłsudskiego sugerowano:

        ustawienie ławek wyposażonych w możliwość ładowania telefonów i innych urządzeń mobilnych;

        poidełko dla ludzi oraz poidełko dla psów (w sąsiedztwie Urzędu Miasta);

        renowacja / bardziej efektywna aranżacja parkingu za Urzędem Miasta – mieszczenie dużej ilości samochodów;

        stojaki na rowery – przed / w sąsiedztwie: Urzędu Miasta, Sądu, Urzędu Stanu Cywilnego, Szkoły Podstawowej nr 3;

        w bezpośrednim sąsiedztwie szkoły podstawowej aranżacja nawierzchni chodnika umożliwiająca malowanie kredą plus stałe elementy gier (typu chłopek i inne) wmalowane w chodnik;

        w bezpośrednim sąsiedztwie szkoły podstawowej umieszczenie (ogólnodostępnych z Alei Henryka) urządzeń rekreacyjnych dla dzieci typu małe/stałe trampoliny, huśtawki, zjeżdżalnie, hamaki, miejsca siedzące dla rodziców bawiących się dzieci;

        w bezpośrednim sąsiedztwie szkoły podstawowej – kurtyna wodna.

Zdjęcie 8. Rozwiązania opracowane przez uczniów w zakresie zieleni i małej architektury w początkowej części Alei Henryka

Na Alei pomiędzy ul. Piłsudskiego a ul. Paderewskiego (tzw. strefa relaksu) wprowadzono następujące pomysły:

        ławki z możliwością ładowania urządzeń mobilnych;

        miejsca do siedzenia o różnych charakterze: typowe ławki, podesty, hamaki, ławy bujane/huśtawki dla dorosłych (wytrzymujące większa wagę);

        ławki/siedziska ustawiane w naprzeciwko siebie, tworzące kameralne wnętrza umożliwiające rozmowy, spotkania w małych grupach;

        stojaki na rowery w 2-3 lokalizacjach;

        miejsce mini-rekreacji – stałe trampoliny jednoosobowe;

        fontanna otoczona miejscami do siedzenia (też leżaki) i ciekawie podświetlona wieczorami  – propozycja lokalizacji róg ul. Siennej i Alei Henryka.

W obszarze skrzyżowania Alei Henryka z ul. Paderewskiego zaproponowano utworzenie parkingu wielopoziomowego z umiejscowionym na dachu boiskiem sportowym – naturalna kontynuacja strefy „relaksu”. Takie rozwiązanie pozwoliłoby uniknąć zdominowania Alei przez parkujące samochody, a równocześnie umożliwiłoby zaparkowanie mieszkańcom czy przyjezdnym. W okolicy parkingu na chodnikach mogłyby pojawić się oznaczenia (napisy/tablice/ciekawe piktogramy) informujące o odległości do poszczególnych punktów Alei – ile minut zajmie tam dojście z parkingu, np. do Urzędu Miasta – 3 minuty. Takie elementy stanowiłyby zachętę do poruszania się pieszo i mogłyby przyczynić się do odzwyczajania mieszkańców, że wszędzie / w każdej sytuacji należy podjechać pod drzwi urzędu, sklepu, itp.

Natomiast w zakresie zieleni i roślinności uczestnicy zaprojektowali następujące rozwiązania:

        nasadzenia pnące typu bluszcz, dzikie wino itp. na odcinku ul. Mickiewicza – ul. Słowackiego;

        otwarcie wejścia do parku z Alei Henryka (za budynkiem po Komendzie) z aranżacją zieleni, np. zielona brama, zieleń już z Alei Henryka wprowadzająca do parku / zapowiadająca park;

        nowe nasadzenie – drzewa w osi ulicy na odcinku ul. Focha – ul. Kochanowskiego (obszar strefy „relaksu”);

        pielęgnacja zieleni już istniejącej na całej długości Alei z elementami rewitalizacji zieleni – wprowadzenie nowych nasadzeń zieleni w różnych piętrach wysokości, wprowadzenie koloru poprzez rośliny kwitnące w przestrzeń ulicy,

        wprowadzenie zieleni na nowe obiekty – parking wielopoziomowy w obszarze skrzyżowania Alei Henryka z ul. Paderewskiego – na dachu parkingu zieleń (lub boisko sportowe).